10. Đề thi thử TN THPT môn Ngữ Văn - Năm 2024 - THPT CHUYÊN TRẦN PHÚ - HẢI PHÒNG - L2
4/6/2024 1:45:00 PM
haophamha ...
THPT CHUYÊN TRẦN PHÚ – HẢI PHÒNG
(Đề thi có … trang)
KÌ THI THỬ TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2024
Môn thi: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: … phút, không kể thời gian phát hành đề
Họ, tên thí sinh: .....................................................................
Số báo danh: .........................................................................
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn trích:
Những người trẻ tuổi là tác nhân lớn nhất của sự thay đổi trong một xã hội. Tuổi trẻ chắc chắn là một trong những khoảng thời gian đẹp nhất trong cuộc đời của mỗi người. Bạn tràn đầy năng lượng, ước mơ và có rất nhiều khát vọng. Nhưng cũng có rất nhiều thách thức đang chờ bạn.
/…/ Xô-cơ-rát (Socrates) đã từng nói: “Cuộc sống không được thử thách không đáng sống đối với một con người”. Cuộc sống thường cho chúng ta thấy, một số người có tài năng nhưng ít tham vọng để thúc đẩy tiến lên sẽ dẫn đến lãng phí tiềm năng. Đó là hạt giống của động lực, khả năng phục hồi và sự bền bỉ kết hợp với các giá trị đạo đức mạnh mẽ được nuôi dưỡng trong môi trường học tập tốt nhất và khuyến khích những đặc điểm này phát triển để tạo ra những con người trưởng thành toàn diện, tự tin và tích cực cho một tương lai tốt đẹp.
Thời còn đi học, Giêm Đai-Xơn (James Dyson) đã xuất sắc khi thi chạy đường dài: “ Tôi chạy khá giỏi, không phải vì thể chất tốt mà vì tôi có nhiều quyết tâm hơn. Tôi học được sự quyết tâm từ đó”. Giêm Đai-Xơn đã mất năm năm và tạo ra hơn 5000 mẫu trước khi tung ra máy hút bụi không dùng túi. Tuy nhiên, không có nhà sản xuất hoặc nhà phân phối nào xử lí sản phẩm của Đai-Xơn ở Anh, vì nó sẽ làm xáo trộn thị trường có giá trị cho loại máy có túi đựng bụi. Đai-Xơn tung ra sản phẩm này tại Nhật Bản thông qua bán hàng theo danh mục. Ông đã đối mặt và vượt qua nhiều thách thức trước khi công ty của ông trở nên thành công trên toàn cầu như ngày nay.
Mai-cơn Gioóc-đan (Michael Jordan), vận động viên bóng rổ nổi tiếng đã không có một khởi đầu dễ dàng. Anh ấy bị chế giễu vì quá lùn để chơi ở cấp độ cao và anh ấy không được chọn, nhưng anh đã học được từ gia đình và từ các giáo viên của mình là không bao giờ được bỏ cuộc và với một tầm nhìn đầy tham vọng và một suy nghĩ tích cực, anh đã có thể vượt qua các trở ngại.
Như vậy, tuổi trẻ đồng nghĩa với thay đổi, tiến bộ và tương lai. Suy cho cùng, tuổi trẻ là đối mặt với những thách thức và tạo ra hoặc tái tạo ra không gian cho sự phát triển toàn diện trong tương lai. Nó có nghĩa là biến vấn đề thành cơ hội và giải pháp và là động lực của xã hội.
(Theo Nguyễn Lân Dũng, Giá trị của tuổi trẻ, báo Đại đoàn kết, ngày 17/03/20023)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên.
Câu 2. Theo tác giả, điều gì giúp Giêm Đai-Xơn và Mai-cơn Gioóc-đan vượt qua được trở ngại và thành công trong sự nghiệp của mình?
Câu 3. Theo anh/chị vì sao một số người có tài năng nhưng ít tham vọng để thúc đẩy tiến lên sẽ dẫn đến lãng phí tiềm năng ?
Câu 4. Anh/chị có đồng tình với quan niệm: tuổi trẻ là tác nhân lớn nhất của sự thay đổi trong một xã hội? Vì sao?
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm)
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của những thử thách trong cuộc sống.
Câu 2 (5,0 điểm)
Vẫn còn nội dung phía dưới, bạn hãy ấn nút để xem tiếp nhé...
“Con Sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân. Tôi đã nhìn say sưa làn mây mùa xuân bay trên Sông Đà, tôi đã xuyên qua đám mây mùa thu mà nhìn xuống dòng nước Sông Đà. Mùa xuân dòng xanh ngọc bích, chứ nước Sông Đà không xanh màu xanh canh hến của Sông Gâm, Sông Lô. Mùa thu nước Sông Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt một người bầm đi vì rượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ giận dữ ở một người bất mãn bực bội gì mỗi độ thu về. Chưa hề bao giờ tôi thấy dòng Sông Đà là “đen” như thực dân Pháp đã đè ngửa con sông ta ra đổ mực Tây vào mà gọi bằng một cái tên Tây láo lếu, rồi cứ thế mà phết vào bản đồ lai chữ.
Con Sông Đà gợi cảm. Đối với mỗi người, Sông Đà lại gợi một cách. Đã có lần tôi nhìn Sông Đà như một cố nhân. Chuyến ấy ở rừng đi núi cũng đã hơi lâu, đã thấy thèm chỗ thoáng. Mải bám gót anh liên lạc, quên đi mất là mình sắp đổ ra Sông Đà. Xuống một cái dốc núi, trước mắt thấy loang loáng như trẻ con nghịch chiếu gương vào mắt mình rồi bỏ chạy. Tôi nhìn cái miếng sáng lóe lên một màu nắng tháng ba Đường thi “Yên ba tam nguyệt há Dương Châu”. Bờ Sông Đà, bãi Sông Đà, chuồn chuồn bươm bướm trên Sông Đà. Chao ôi, trông con sông, vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng. Đi rừng dài ngày rồi lại bắt ra Sông Đà, đúng thế, nó đằm đằm ấm ấm như gặp lại cố nhân, mặc dầu người cố nhân ấy mình biết là lắm bệnh lắm chứng, chốc dịu dàng đấy, rồi chốc lại bẳn tính và gắt gỏng thác lũ ngay đấy.”
(Trích Người lái đò Sông Đà - Nguyễn Tuân, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục, 2009, tr 191)
Cảm nhận của anh/chị về hình tượng Sông Đà trong đoạn trích trên. Từ đó nhận xét về cách nhìn mang tính phát hiện về dòng sông của nhà văn Nguyễn Tuân.
MA TRẬN ĐỀ THI THỬ TỐT NGHIỆP THPT
NĂM HỌC 2023 - 2024
MÔN: NGỮ VĂN
I. MỤC TIÊU ĐỀ KIỂM TRA
- Đề khảo sát được biên soạn nhằm kiếm tra mức độ đạt chuẩn kiến thức, kĩ năng đã học để chuẩn bị cho kì thi THPT Quốc gia
- Đối tượng kiểm tra: học sinh lớp 12
II. HÌNH THỨC ĐỀ KIỂM TRA: Tự luận
MA TRẬN ĐỀ THI TỐT NGHIỆP THPT
MÔN: NGỮ VĂN; THỜI GIAN LÀM BÀI: 120 phút
TT
Kĩ năng
Mức độ nhận thức
Tổng
% Tổng
điểm
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng
Vận dụng cao
Tỉ lệ (%)
Thời gian (phút)
Tỉ lệ (%)
Thời gian (phút)
Tỉ lệ (%)
Thời gian (phút)
Tỉ lệ (%)
Thời gian (phút)
Số câu hỏi
Thời gian (phút)
1
Đọc hiểu
15
10
10
5
5
5
4
20
30
2
Viết đoạn văn nghị luận xã hội
5
5
5
5
5
5
5
5
1
20
20
3
Viết bài văn nghị luận văn học
20
10
15
10
10
20
5
10
1
50
50
Tổng
40
25
30
20
20
30
10
15
6
90
100
Tỉ lệ %
40
30
20
10
100
Tỉ lệ chung
70
30
100
ĐÁP ÁN ĐỀ THI THỬ TỐT NGHIỆP THPT LẦN 2
NĂM HỌC 2023 - 2024
Môn: NGỮ VĂN
Phần
Câu
Nội dung
Điểm
I
ĐỌC HIỂU
3,0
1
Phương thức biểu đạt chính: nghị luận
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời chính xác như đáp án: 0,75 điểm.
- Học sinh không trả lời đúng đáp án: không cho điểm.
0,75
2
Theo tác giả, điều giúp Giêm Đai-Xơn và Mai-cơn Gioóc-đan vượt qua được trở ngại và thành công trong sự nghiệp của mình là: tinh thần quyết tâm, không bao giờ được bỏ cuộc và với một tầm nhìn đầy tham vọng và một suy nghĩ tích cực
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời chính xác như đáp án: 0,75 điểm.
- Học sinh chỉ trả lời được 1 ý: 0,25 điểm
0,75
3
- một số người có tài năng nhưng ít tham vọng để thúc đẩy tiến lên sẽ dẫn đến lãng phí tiềm năng vì:
+ Tham vọng tiến lên là động lực phấn đấu, giúp con người cố gắngphát huy tối đa tài năng của bản thân
+ Nếu không có tham vọng, con người sẽ dễ hài lòng với chính mình, an phận thủ thường, lười biếng không phấn đấu. Vì vậy, tài năng sẽ mai một và bị bỏ phí.
Hướng dẫn chấm:
- Mỗi ý: 0,5 điểm.
Lưu ý: Học sinh diễn đạt tương đương đáp án vẫn cho điểm tối đa
1,0
4
Học sinh có thể đưa ý kiến riêng của bản thân, nhưng phải lí giải rõ ràng, thuyết phục, phù hợp với chuẩn mực đạo đức.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trình bày rõ ràng, thuyết phục: 0,5 điểm
- Học sinh trình bày chưa rõ ràng, chưa thuyết phục: 0,25 điểm.
0,5
II
LÀM VĂN
7,0
1
Viết đoạn văn về ý nghĩa của những thử thách trong cuộc sônggs
2,0
a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn
Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành.
0,25
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: ý nghĩa của những thử thách trong cuộc sống.
0,25
c. Triển khai vấn đề nghị luận
Học sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách. Có thể triển khai theo hướng:
- Thử thách là những khó khăn, những trắc trở ta gặp phải trong cuộc đời. Đó có thể là thử thách về vật chất hoặc tinh thần, có thể đến từ những người xung quanh nhưng cũng có thể có trong chính chúng ta
- Thử thách vừa là vật cản ta đến với thành công, vừa là động lực thôi thúc ta không ngừng cố gắng.Đối mặt với thử thách, con người sẽ rèn luyện được ý chí, bản lĩnh không lùi bước. Đồng thời, thử thách cũng giúp con người khám phá khả năng tiềm ẩn của bản thân, phát huy tối đa năng lực, tài năng, trí tuệ…
- Rút ra bài học cho bản thân: khi đối diện với thử thách, cần bình tĩnh và có cái nhìn lạc quan, tích cực, biến nguy thành cơ, thách thức thành thuận lợi…Đồng thời cũng cần rút ra được những kinh nghiệm từ những thử thách ta gặp phải trong cuộc sống.
Hướng dẫn chấm:
- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữ lí lẽ và dẫn chứng (0,75 điểm).
- Lập luận chưa thật chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng nhưng không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không tiêu biểu (0,5 điểm).
- Lập luận không chặt chẽ, thiếu thuyết phục: lí lẽ không xác đáng, không liên quan mật thiết đến vấn đề nghị luận, không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không phù hợp (0,25 điểm).
Học sinh có thể trình bày quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
0,75
d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.
Hướng dẫn chấm:
- Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp.
0,25
e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.
Hướng dẫn chấm: Học sinh huy động được kiến thức và trải nghiệm của bản thân để bàn luận; có sáng tạo trong viết câu, dựng đoạn, làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh.
- Đáp ứng được 2 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm.
- Đáp ứng được 1 yêu cầu: 0,25 điểm.
0,5
2
Cảm nhận về hình tượng Sông Đà trong đoạn trích. Từ đó, nhận xét về cách nhìn mang tính phát hiện về dòng sông của nhà văn Nguyễn Tuân.
5,0
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận
Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.
0,25
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
- Cảm nhận hình tượng Sông Đà trong đoạn trích.
- Nhận xét về cách nhìn mang tính phát hiện về dòng sông của nhà văn Nguyễn Tuân
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 điểm.
- Học sinh xác định chưa đầy đủ vấn đề nghị luận: 0,25 điểm.
0,5
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:
* Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Tuân, tác phẩm và đoạn trích
0,5
* Cảm nhận về hình tượng Sông Đà trong đoạn trích
- Hình tượng Sông Đà mang vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình:
+ Góc nhìn từ trên cao, Sông Đà mang vẻ đẹp của một mĩ nhân. (Con Sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân) => Vẻ đẹp của dòng sông hài hòa với núi rừng Tây Bắc, được núi rừng điểm tô thêm cho nhan sắc mĩ miều.
+ Nhìn ngắm Sông Đà từ nhiều thời gian khác nhau, tác giả đã phát hiện ra những sắc màu tươi đẹp và đa dạng của màu nước Sông Đà. (Mùa xuân dòng xanh ngọc bích, chứ nước Sông Đà không xanh màu xanh canh hến của Sông Gâm, Sông Lô. Mùa thu nước Sông Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt một người bầm đi vì rượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ giận dữ ở một người bất mãn bực bội gì mỗi độ thu về.)
+ Góc nhìn từ bờ bãi Sông Đà, dòng sông mang vẻ đẹp của một “cốnhân”, gợi nhớ đến thế giới Đường thi “Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu.”
- Hình tượng Sông Đà được thể hiện ấn tượng bằng nhiều đặc sắc nghệ thuật:
+ Hình ảnh, ngôn từ mới lạ; câu văn căng tràn, trùng điệp mà vẫn nhịp nhàng về âm thanh và nhịp điệu.
+ Cách so sánh, nhân hoá táo bạo mà kì thú; lối tạo hình giàu tính mĩ thuật, phối hợp nhiều góc nhìn theo kiểu điện ảnh.
Hướng dẫn chấm:
- Phân tích đầy đủ, sâu sắc: 2,0 điểm.
- Phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu sắc: 1,25 điểm - 1,75 điểm.
- Phân tích chung chung, chưa rõ các biểu hiện: 0,5 điểm - 1,0 điểm.
- Phân tích sơ lược, không rõ các biểu hiện: 0,25 điểm
2,0
* Nhận xét về cách nhìn mang tính phát hiện về dòng sông của nhà văn Nguyễn Tuân
- Trong cái nhìn của các nhà văn khác, Sông Đà dường như chỉ mang vẻ đẹp dữ dội, hung bạo của một “con ngựa bất kham”. Còn trong cách nhìn mang tính phát hiện của Nguyễn Tuân, Sông Đà không chỉ hung bạo mà còn rất trữ tình, thơ mộng. Nhìn sự vật ở góc độ văn hóa thẩm mỹ là một nét độc đáo trong phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân.
- Trong cái nhìn phát hiện của Nguyễn Tuân, Sông Đà như một sinh thể có linh hồn, có sinh mệnh với tính cách tương phản: vừa hung bạo vừa trữ tình. Hai nét tính cách đối lập đã tạo nên cá tính độc đáo của dòng sông. Trong cách nhìn của nhà văn, thiên nhiên vừa là hoàn cảnh thử thách nghiệt ngã vừa là người bạn của con người.
Hướng dẫn chấm:
- Trả lời được 2 ý: 0,5 điểm.
- Trả lời được 1 ý: 0,25 điểm.
0,5
* Đánh giá
- Hình tượng Sông Đà mang vẻ đẹp phong phú và biến ảo với tính cách trữ tình thơ mộng.
=> Bộc lộ tình yêu mãnh liệt dành cho thiên nhiên xứ sở với một mĩ cảm tinh tế, độc đáo của nhà văn.
- Đoạn trích đậm chất trữ tình, giàu hình ảnh, âm thanh và nhịp điệu, thể hiện nét độc đáo trong phong cách nghệ thuật của một nhà văn tài hoa và uyên bác.
Hướng dẫn chấm:
-Học sinh trình bày được 2 ý: 0,5 điểm.
-Học sinh trình bày được 1 ý: 0,25 điểm.
0,5
d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.
Hướng dẫn chấm:
- Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp.
0,25
e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.
Hướng dẫn chấm: Học sinh biết vận dụng lí luận văn học trong quá trình phân tích, đánh giá; biết so sánh với các tác phẩm khác để làm nổi bật nét đặc sắc của tùy bút Nguyễn Tuân; biết liên hệ vấn đề nghị luận với thực tiễn đời sống; văn viết giàu hình ảnh, cảm xúc.